Đòn đánh khiến Jon Jones lĩnh trận thua duy nhất trong sự nghiệp, đồng thời, nhiều khán giả cho rằng nó đã khiến Eddie Alvarez mất hoàn toàn thế trận vào thứ 7 vừa rồi - Chỏ cắm, hay còn còn là chỏ 12-6, vậy chính xác đòn đánh này là gì ???
Chỏ cắm (tiếng Anh : downward elbow strike, tiếng Thái : sok tong), là đòn chỏ có quỹ đạo đánh dọc từ trên xuống. Chính vì quỹ đạo của nó giống như vị trí từ 12 giờ tới 6 giờ trên mặt đồng hồ, nên còn được gọi là đòn chỏ 12-6. Đây là định nghĩa được đưa ra bởi trọng tài nổi tiếng UFC “Big” John McCarthy.
Năm 2006, bộ luật thống nhất của MMA tại Mỹ đã đưa chỏ 12-6 thành 1 đòn đánh cấm với quy định cụ thể như sau :
“Tất cả các đòn đánh chỏ có quỹ đạo vòng đều được phép trừ đòn đánh chỏ có quỹ đạo thẳng (tương tự hướng chỉ từ 12 giờ tới 6 giờ), khi ngọn chỏ cắm thẳng từ trên xuống dưới. Điểm chạm tiếp xúc là ngọn chỏ, bắp tay, cánh tay hay các bộ phận khác của cánh tay cũng đều hợp lệ.”
Tại sao nó lại bị cấm ?
Không phải một đòn đánh ác ý, nhưng những mục tiêu tiềm năng của đòn chỏ cắm có thể mang đến những chấn thương cực kì nguy hiểm cho võ sĩ. Điển hình, trong Muay Thái, kỹ thuật chỏ cắm được phô diễn bằng động tác nhảy lên đùi và chỏ thẳng xuống đỉnh đầu, nơi tiếp giáp của các mảnh xương sọ và có thể gây ra tổn thương nghiêm trọng ở hộp sọ.
Ngoài ra, trong 1 vài trường hợp khác, ở MMA, khi 1 võ sĩ không thể thực hiện 1 đòn rear naked choked, nếu họ lấy được lưng đối thủ ở vị trí tốt (khi khóa chân tam giác của họ ở vùng bụng). Việc cho phép chỏ cắm sẽ khiến võ sĩ bị lấy lưng vào tình thế cực kì nguy hiểm, họ không thể chống đỡ những cú đánh tương tự. Hay như trường hợp của Jon Jones vs Matt Hamill, Jones lên mount và cú chỏ cắm thẳng vào mắt Hamill, Hamill không thể nào chống đỡ và thương tật vĩnh viễn hoàn toàn có thể xảy ra với đôi mắt của anh chỉ với 1 vài đòn đánh nữa từ Jones.
Video tình huống phạm luật dẫn đến trận thua của Jon Jones :
Và 1 lí do phụ cho luật cấm này, đó là chênh lệch chiều cao hay khi thực hiện 1 số kĩ thuật, thử tưởng tượng nếu 1 trận đấu chênh lệch chiều cao, cú chỏ cắm dễ dàng đi vào phần đỉnh hộp sọ. Hoặc khi 1 võ sĩ thực hiện 1 cú shoot-in, cú chỏ cắm sẽ đánh thẳng vào xương sống, một vị trí rất dễ gây nên tổn thương vĩnh viễn chỉ với 1 tác động nhẹ.
Quá nhiều nguy cơ cho 1 đòn đánh, đó là lí do vì sao nó lại bị cấm đến như vậy.
Một số trường hợp gây tranh cãi
Trong cuộc tranh luận năm 2015 sau khi Yoel Romero hạ gục Derek Brunson bằng đòn chỏ từ trên xuống, tương tự như chỏ cắm 12-6, trọng tài “Big” John McCarthy đã xác lại tư thế của đòn đánh này rõ ràng.
“Đòn chỏ 12-6 là các đòn chỏ khi giơ cao tay chỏ và đánh cùi chỏ theo đường thẳng từ trên xuống. Vì thế, khi Romelo lái đòn chỏ theo hướng vòng cung, đó không phải là 1 đòn 12-6, nó hợp lệ.”
Nhưng nhiêu đó vẫn chưa hết các thắc mắc của khán giả, như trong trường hợp Anderson Silva tung chỏ với Chris Weidman tại UFC 168, hay loạt chỏ của Conor McGregor lên Chad Mendes ở UFC 189, khi cả 2 đều ở vị trí guard, đều tung những đòn trỏ có quỹ đạo gần giống 12-6 như luật cấm. Mendes lên tiếng nhưng trọng tài khi đó là Hearb Dean đã bỏ qua lời đề nghị và cho tiếp tục trận đấu
VIDEO : Highlight Conor McGregor vs Chad Mendes - Tình huống đánh chỏ từ 1:57
“Đó không phải là 1 đòn 12-6. Chúng tôi chỉ cấm các đòn chỏ có hướng đánh “12-6” khi các võ sĩ ở tư thế đứng, vị trí mount, tức là, cơ thể bạn phải ở vị trí ngồi hoặc đứng thẳng, nếu bạn đang ở trong guard, đó không phải 1 đòn 12-6”.
John McCarthy khẳng định hướng “12 - 6” phải thẳng đứng từ trên xuống, vì thế, đòn chỏ dọc chỉ hợp pháp khi 1 võ sĩ ở trong tư thế guard. Đây có thể là 1 lỗ hổng của điều luật này, bởi trong trường hợp giữa McGregor vs Mendes, cú chỏ vẫn đi thẳng vào đỉnh đầu của Mendes - mục tiêu mà các nhà làm luật muốn tránh.
Như vậy chúng ta đã xác định lại được định nghĩa và những tình huống khiến chỏ cắm, hay chỏ 12-6 bị liệt vào danh sách những đòn cấm tại UFC. Và tình huống của Eddie Alvarez đánh chỏ cắm vào Dustin Poirier, chính xác là 1 đòn đánh không hợp lệ, quyết định của trọng tài McGoddard là hoàn toàn chính xác. Eddie đã tung ra đòn đánh khiến trận đấu trở về vị trí đứng và đánh mất hoàn toàn lợi thế mà mình có được.
Có điều, như bức ảnh dưới đây, HLV của Eddie Alvarez - Mark Henry, lại gợi ý cho Eddie đánh đòn này, quả là một lời chỉ dẫn khó hiểu.
Nam Khánh
