Một nghiên cứu mới đây cho thấy số tiền mà phía Trung Quốc hỗ trợ cho ngành công nghiệp xe điện nước này đã vượt mức 230 tỷ USD.
Theo Carscoops, từ năm 2009 đến 2023, Chính phủ Trung Quốc đã chi một khoản tiền khổng lồ để hỗ trợ các công ty xe điện. Phân tích của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế của Mỹ (CSIS) cho thấy tổng số tiền này lên tới khoảng 230,8 tỷ USD, vượt xa so với khoản trợ cấp 1 tỷ USD mà chính quyền Tổng thống Joe Biden cung cấp dưới dạng tín dụng thuế xe điện trong năm nay.
Phần lớn khoản trợ cấp này được chi trong những năm gần đây. Từ năm 2009 đến năm 2017, Chính phủ Trung Quốc chỉ chi khoảng 6,74 tỷ USD. Tuy nhiên, từ năm 2018 đến năm 2020, con số này đã tăng gấp ba lần và tiếp tục tăng đều đặn trong các năm tiếp theo.
CSIS cho biết các số liệu này chỉ là ước tính, nhưng lưu ý rằng Chính phủ Trung Quốc đã hỗ trợ ngành công nghiệp xe điện theo nhiều cách khác nhau, bao gồm hoàn tiền, miễn thuế bán hàng và tài trợ xây dựng cơ sở hạ tầng. Chính phủ cũng đặt mua các mẫu ôtô điện cho đội xe công vụ và hỗ trợ nhiều chương trình nghiên cứu và phát triển của các hãng sản xuất ôtô.
Với các mức hỗ trợ khác nhau, Chính phủ Trung Quốc đã tăng đáng kể chi tiêu cho các chương trình nghiên cứu và phát triển. Từ năm 2009 đến năm 2017, chỉ khoảng 2 tỷ USD được chi cho hạng mục này. Khoản chi sau đó tăng lên thành 3,6 tỷ USD vào năm 2018 và đạt 4,3 tỷ USD trong năm ngoái.
CSIS cho biết chưa tính gộp các ưu đãi mà các hãng xe nhận được tại địa phương, bao gồm tặng quỹ đất, giảm giá điện hay trợ cấp cho các nhà cung cấp phụ tùng. Theo Carscoops, hãng pin xe điện CATL đã nhận được khoản trợ cấp lên đến 809,2 triệu USD từ chính quyền Trung Quốc vào năm ngoái, gấp hơn 10 lần so với năm 2018 và gần gấp đôi so với năm 2022.
CSIS cho rằng những khoản trợ cấp này mang lại tác động rất lớn, khiến các đối thủ khó cạnh tranh hơn tại Trung Quốc và trên các thị trường quốc tế có bán xe điện của Trung Quốc. Mặc dù nhiều quốc gia cũng hỗ trợ các nhà sản xuất ôtô và xe điện, nhưng các khoản trợ cấp từ Chính phủ Trung Quốc là rất lớn và có thể tạo ra sự khác biệt.CSIS kết luận rằng một số nhà sản xuất ôtô Trung Quốc có thể sẽ phải rút lui trong tương lai, nhưng đồng thời tin rằng một số hãng xe khác sẽ tồn tại và trở thành trụ cột của ngành công nghiệp ôtô toàn cầu.
Trịnh Quang Anh
