Toyota và các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản khác đang đứng trước sự sụt giảm doanh số bán hàng lớn nhất tại Trung Quốc trong nhiều năm.
Các nhà phân tích cảnh báo rằng việc chậm chạp tung ra xe điện của những cái tên đến từ Nhật Bản chính là nguyên nhân hàng đầu đang đe dọa tương lai của họ tại thị trường ô tô Trung Quốc.
Cuộc chiến giá cả do Tesla của Elon Musk châm ngòi (giảm giá tới lần thứ 6 trong năm 2023) đã ảnh hưởng tới các nhà sản xuất ô tô vào thời điểm doanh số bán ô tô chở khách ở Trung Quốc đang giảm do tăng trưởng kinh tế chậm chạp.
Tuy nhiên, sự suy giảm lại đặc biệt nghiêm trọng với các thương hiệu Nhật Bản. Doanh số bán hàng của Toyota năm 2022 đã giảm ở Trung Quốc lần đầu tiên sau một thập kỷ.
Doanh số bán hàng giảm mạnh đặt ra một thách thức với Toyota, nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới, vốn đã chậm hơn các đối thủ trong việc chuyển hướng sang ô tô điện.
Hãng xe Nhật Bản lập luận rằng không phải quốc gia nào cũng có thể tiếp nhận xe điện do hạn chế về điện và khả năng chi trả, đồng thời đã quyết định tập trung vào các mẫu xe hybrid của mình.
Tang Jin, một nhân viên nghiên cứu cấp cao tại Ngân hàng Mizuho ở Tokyo cho biết: “Có những tín hiệu rõ ràng rằng Toyota đang ở vị trí nguy hiểm. Thị phần của Toyota tại Trung Quốc là 8%, thấp hơn so với 14% của VW và 10% của General Motors.”
"Năm ngoái là một bước ngoặt đối với Trung Quốc khi thị trường xe năng lượng mới chiếm 25%. Toyota là thương hiệu bán chạy nhất trong số các hãng Nhật Bản, nhưng do nhu cầu chung đối với xe chạy bằng xăng giảm nên hãng có dấu hiệu tụt lại”, ông nói thêm.
Mới đây, Toyota đã ra mắt hai mẫu xe mới từ dòng bZ chạy điện của mình tại triển lãm ô tô Thượng Hải.
Vào tháng 3, doanh số hàng năm của Toyota tại Trung Quốc đã giảm 19%, Honda giảm 19% còn doanh số bán hàng của Nissan giảm 25%.
“Làn sóng mua sắm tăng trưởng đột biến đã chậm lại ở Trung Quốc”, một giám đốc điều hành của Toyota cho biết tại một cuộc họp báo vào tháng Hai. “Mặc dù các hạn chế của thời kỳ đại dịch Covid đã được dỡ bỏ, nhưng chúng tôi hiện không thấy tín hiệu lạc quan về thị trường”.
Trước đại dịch, Toyota đã đầu tư rất nhiều vào Trung Quốc để đối đầu với Volkswagen, hãng xe đã gia nhập thị trường này 37 năm trước thông qua các liên doanh địa phương.
Năm 2016, Volkswagen bán được 3 triệu xe, gấp 2,5 lần Toyota nhưng khoảng cách doanh số giữa hai nhà sản xuất ô tô đã thu hẹp xuống chỉ còn 360.000 chiếc vào năm ngoái.
Tuy chậm chạp nhưng Toyota đã cố gắng đẩy nhanh quá trình chuyển đổi xe điện của mình tại Trung Quốc.
Năm 2019, tập đoàn Nhật Bản đã ký thỏa thuận với gã khổng lồ pin CATL của Trung Quốc để phát triển pin cho xe điện. Toyota cũng hợp tác với BYD, nhà sản xuất ô tô điện và hybrid lớn nhất Trung Quốc, trên chiếc sedan bZ3, mẫu xe điện thứ hai của tập đoàn này.
bZ3 dự kiến sẽ được sản xuất tại một nhà máy ở Thiên Tân, sử dụng dây chuyền sản xuất trị giá 1,2 tỷ USD chuyên sản xuất xe điện và xe hybrid.
Công ty cũng đang đặt thương hiệu cao cấp Lexus của mình lên hàng đầu trong quá trình điện khí hóa, với việc sẽ chuyển tất cả các mẫu xe này thành xe điện thuần túy vào năm 2035.
Các nhà phân tích cho rằng một trong những thách thức chính đối với các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản là liệu họ có thể duy trì cân đối giữa mức giá và khả năng sinh lời hay không trong bối cảnh cả Tesla và BYD đang tiếp tục làm nóng hơn cuộc chiến giá cả.
Theo Jing Yang, giám đốc công ty Fitch Ratings có trụ sở tại Thượng Hải nhận định: “Trong số các thương hiệu xe điện, chỉ có Tesla và BYD là có lãi ở Trung Quốc vào thời điểm hiện tại. Hầu hết các đối thủ cạnh tranh khác đang cố gắng tăng doanh số bán hàng với chi phí lợi nhuận thấp hoặc thậm chí thua lỗ. Họ cần phải hy sinh lợi nhuận ngắn hạn”.
Quốc Bình
